Covid-19 gevolgen voor mobiel Nederland
Nordine Bouchiba
Als gevolg van covid-19 heeft een zeer interessante switch in vervoersvoorkeur plaatsgevonden. We kiezen steeds minder vaak voor het openbaar vervoer, stappen gemakkelijker in de auto en toch zijn er minder files. Hoe kan dat? We leggen ook flinke afstanden af op de fiets. Natuurlijk heeft deze hele verschuiving ook post-corona gevolgen, maar weten we al welke gevolgen dit precies zullen zijn? Moet de infrastructuur misschien aangepast worden en worden er straks blijvend minder treinen ingezet? Je leest het in dit nieuwsbericht.
Covid-19 heeft al enorm veel teweeg gebracht in mobiel Nederland
Onder meer is het verkeer in de ochtendspits vrijwel gehalveerd. Daarnaast maken we vaker gebruik van de auto in plaats van het openbaar vervoer zo blijkt uit de analyse van uiteenlopende vervoersdata. De autoverplaatsingen zijn meer verspreid over de dag en week waardoor er nauwelijks meer files zijn. Ook het fietsgebruik en de benenwagen is enorm toegenomen, met name voor recreatieve verplaatsingen.
Een grotere spreiding over vervoerstypen
Met name in (binnen)steden is het autogebruik enorm teruggedrongen en is het gebruik van deelscooters, speed pedelecs en andere rijwielen gestaag toegenomen. Dit komt ook door andere ontwikkelingen zoals snelheidsverlagingen, milieuzones, en verkeersluwe gebieden binnen de bebouwde kom.
De toename bij andere vervoerstypen lijkt met name ten koste te gaan van het openbaar vervoergebruik. De NS geeft aan dat forenzen nu nog maar gemiddeld 3 dagen per week met de trein gaan tegen eerder 4,5 dagen. Zou dit kunnen betekenen dat er in de toekomst minder treinen nodig zijn?
Plattelandsgebieden zijn overigens, los van covid-19, vooralsnog grotendeels minder vertegenwoordigd in deze nieuwe trends.
Fysieke contacten zullen weer aantrekken
In een kenniseconomie als de onze is werken vaak ook vooral ontmoeten waardoor het een logisch gevolg zal zijn dat verplaatsingen ook in het OV en met name per spoor ook weer zullen gaan aantrekken. Zo zullen treinen volgens het Kennisinstituut voor Mobiliteit in 2025 weer propvol zitten, met als voornaamste oorzaak de verwachte bevolkingsgroei en economische vooruitgang. Ook belangenorganisaties zoals ANWB, RAI, OV-NL, de Fietsersbond en Transport & Logistiek Nederland voorzien binnen enkele jaren opnieuw capaciteitsproblemen in het openbaar vervoer en op de weg. Het is in onze ogen de uitdaging om niet weer terug te vallen in de oude patronen en te zorgen voor een blijvende spreiding, zowel over de diverse vervoerwijzen als in tijd.
Voornaamste conclusies
- Corona is een soort katalysator gebleken: het versnelt (mobiliteits)trends die reeds langere tijd zichtbaar waren;
- Minder zakelijk maar juist meer recreatief verkeer;
- Mobiliteit is groeiende en dit verspreid over meer verschillende vervoerstypen;
- Minder gemotoriseerd verkeer in dichtbevolkte gebieden;
- Sharing heeft de toekomst: gebruik van meerdere deelopties zal op alle niveaus (deelauto, -scooter, -fiets en afgeleide vormen hiervan) in populariteit toenemen.
Onze visie op de huidige ontwikkelingen
Hoewel we dus meer in de auto stappen zal maatwerk in mobilitetisplanning ervoor kunnen zorgen dat het aantal files niet of nauwelijks zal hoeven toe te nemen op de korte en middellange termijn: dat is natuurlijk een enorme kans!
Grenspaal12 ziet in huidige ontwikkelingen dan ook nieuwe uitdagingen in maatwerk op het gebied van zowel de inrichting van de openbare ruimte als in het algehele mobiliteits- en verkeersmanagement. Wij voorzien mede door covid-19 een verschuiving van de aard van probleemstellingen bij onze opdrachtgevers zowel op het gebied van verkeersveiligheid als verkeersafwikkeling en leefbaarheid.
Er zouden daarom zowel voor de stedelijke als plattelandsgebieden op korte termijn nieuwe mobiliteitsplannen opgesteld moeten worden waarin sterk ingespeeld wordt op de versnelde trendontwikkelingen van het afgelopen jaar en er daarmee een unieke kans is om nu eindelijk de al jarenlang breed uitgedragen hoge ambities op mobiliteitsvlak waar te maken!