Als we op vakantie gaan, vinden we het vaak logisch dat we in het buitenland voor bepaalde weginfrastructuur moeten betalen. Denk hierbij aan tolwegen in Frankrijk, betalen voor toegang tot tunnels en bruggen of vignetten om gebruik te maken van de infrastructuur van een land of stad.
Enerzijds betalen we omdat we de infrastructuur gebruiken, anderzijds zijn er ook tolsystemen waarbij we betalen op basis van de vervuilingsgraad van ons voertuig. Denk hierbij aan de stadstol in Stockholm of de lage emissiezones in Parijs of Berlijn. In Nederland willen we echter niet betalen voor het gebruik van de infrastructuur. Waarom niet?
Eerst even een korte uitleg over de tolsystemen. Die zijn over het algemeen te verdelen in 2 typen:
Systeem 1: Betalen voor het gebruik van de weg
Het invoeren van tolheffing voor het gebruik van wegen biedt het voordeel dat het geinde geld direct kan worden ingezet voor regelmatig onderhoud, waardoor de wegen in betere staat verkeren en het rijcomfort verbetert. Bovendien kan het systeem helpen om een deel van het verkeer van de tolwegen af te leiden, waardoor de kans op files afneemt. Het kan echter ook leiden tot drukte op andere wegen; de alternatieve (tolvrije) routes.
Vlakke of dynamische tolheffing
Dit type tolsysteem kan worden opgesplitst in een vlakke of dynamische tolheffing. Een vlakke tolheffing gaat uit van een vast bedrag, ongeacht het tijdstip. De dynamische tolheffing gaat uit een variabel bedrag, afhankelijk van het tijdstip. Men betaalt dan meer gedurende de spits. Hiermee wordt getracht het spitsverkeer te sturen om te zorgen voor een efficiëntere verkeersdistributie gedurende de dag.
Systeem 2: Betalen voor de uitstoot
Wanneer we tol betalen op basis van de uitstoot van een voertuig, dan investeren we in de gezondheid van de inwoners die binnen de milieuzone wonen. Zij ondervinden veel voordeel van deze ingreep. Niet alleen is er minder schadelijke uitstoot binnen de milieuzone maar ook minder verkeersdrukte.
Congestiebelasting
De stad Stockholm ondervond ernstige verkeerscongestie en besloot in 2006 via een referendum een dynamische congestietax in te voeren. Deze tolheffing varieerde afhankelijk van de spitsuren, waarbij hogere tarieven golden tijdens drukke tijden en lagere tarieven buiten de spits. De inkomsten uit deze heffing werden gespendeerd aan een verbeterde infrastructuur voor openbaar vervoer en in een deelfietssysteem tot buiten de stad.
Na een testperiode, volgde in 2007 wederom een referendum in de stad waaruit voortkwam dat de meerderheid van de inwoners voor een tolheffing was. Zij zagen de voordelen van de investeringen in het openbaar vervoer en tevens een daling van het verkeer met 20%.
Waarom voeren wij, mits er goede afspraken worden gemaakt en er een duidelijk investeringskader is, in Nederland geen dynamische tolheffing in? Op voorwaarde dat de opbrengsten daarvan naar investeringen in (het onderhoud van) de infrastructuur gaan en daarbij ook naar duurzame alternatieven zoals openbaar vervoer, fietsinfrastructuur en deelsystemen? Zou men in dat geval wel bereid zijn om ook in Nederland tolheffing te betalen?
